Sierra de San Francisco. Fot. Gregg M. Erickson. <a href="http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en">Creative Commons</a>

Półwysep Kalifornijski znajduje się w północno-zachodnim Meksyku nad Oceanem Spokojnym. Rozciąga się na przestrzeni 1250 km od miasta Tijuana na północy aż po Przylądek Świętego Łukasza (Cabo San Lucas) na południu. Oddziela Zatokę Kalifornijską od Pacyfiku.

Półwysep administracyjnie dzieli się na dwie części, a mianowicie na położony w części północnej meksykański stan Kalifornia Dolna (Baja California) oraz położony dalej na południe stan Kalifornia Dolna Południowa (Baja California Sur). Półwysep ma charakter górzysty (najwyższy punkt – Cerro de la Encantada o wys. 3096 m). Przeważają tu pustynie i półpustynie (Źródło: Wikipedia).

Największe i zarazem najważniejsze skupisko sztuki naskalnej zlokalizowane jest w górskim rejonie Sierra de San Francisco, w centralnej części Półwyspu Kalifornijskiego. Obszar ten określa się także mianem “Regionu Wielkich Murali”. Są to przede wszystkim barwne malowidła, pokrywające sufity i ściany schronisk skalnych. Stanowiska niejednokrotnie ulokowane są w miejscach bardzo trudno dostępnych, jak ściany stromych wąwozów. Do tej pory udało się zlokalizować blisko 400 stanowisk, najwięcej z nich bo ponad 250 znajduje się w pobliżu miejscowości San Francisco oraz Mulege.

Dominujące kolory malowideł to czerwony, czarny i biały. Repertuar motywów obejmuje postacie antropomorficzne, zwierzęta m.in. króliki, pumy, jelenie, owce gruborogie,  rysie rude, wieloryby, żółwie, rozmaite ptaki oraz ryby. Spotykamy również liczne przedstawienia broni w powiązaniu z figurami ludzi i zwierząt. Jednymi z najbardziej charakterystycznych motywów są postacie ludzkie oraz zwierzęce przeszyte strzałami.

Sierra de San Francisco. Fot. Gregg M. Erickson. Creative Commons
Sierra de San Francisco. Fot. Gregg M. Erickson. Creative Commons

Intrygujący jest też sposób malowania wielu postaci. Mamy tu bowiem tendencję do “przepołowienia” przedstawień, zarówno antropomorficznych jak i zoomorficznych w poziomie lub w pionie. Polega to na tym, że jedna część postaci jest namalowana w kolorze czerwonym  a druga np. czarnym. Wiele figur antropomorficznych nosi niezwykle wyszukane nakrycia głowy. Postacie ludzkie, które niejednokrotnie przewyższają wzrostem człowieka, wydają się być także motywem przewodnim malowideł  z tego regionu.

Datowanie radiowęglowe depozytów u podnóża paneli ze sztuką naskalną umieszcza czas powstania malowideł w przedziale 1100 p.n.e. – 1300 n.e. Posiadamy również pewne dane etnograficzne pochodzące od hiszpańskich kronikarzy, którzy informują, ze napotkali tu miejscową ludność, która malowała swe ciała na czerwono i czarno, w sposób, który bardzo przypomina wykonanie malowideł naskalnych. Pojawiają się tu też pewne analogie do licznych przedstawień antropomorficznych z terenów Południowego Zachodu współczesnego USA, datowanych na okres archaiczny. Zdaniem niektórych badaczy murale z Baja California mogą być znacznie starsze a czas ich powstania może sięgać nawet 7,5 tys. lat.

Za najważniejsze stanowiska regionu uznaje się następujące lokalizacje: Cueva del Batequì, Cueva de la Navidad, Cerro de Santa Marta, Cueva de la Soledad, Cueva de las Flechas oraz Grutas del Brinco.

Pierwsze informacje na temat wielkich murali z regionu Sierra de San Francisco możemy znaleźć w pochodzących z 1789 r. zapiskach jezuity Francisco Javiera Clavijero. W 1874 dotarł tu holenderski badacz i artysta Herman ten Kate. Z kolei w latach 1889-1905 badania prowadził tu francuski przyrodnik i podróżnik Leon Diguet. Znacznie później studia nad sztuką naskalną regionu podejmowali: Georges Enguerrand, Barbro Dahlgren, Stanley Gardner, Harry Crosby oraz Javier Romero.

Zapraszam na => FILM

Tekst powstał w oparciu o informacje na stronach Bradshaw FoundationUNESCOMOON Travel GuidesHandbook of Rock Art Research

Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych. 

Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera

Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com