Poznano wiek rytów naskalnych z zachodniej Nevady

Ryty naskalne z zachodniej Nevady pochodzą sprzed co najmniej 10,5 tys. lat. Tak ustalili badacze z Uniwersytetu Kolorado w Boulder. Co więcej ich analizy wskazują, że petroglify mogą być jeszcze starsze. Wiek rytów może bowiem sięgać nawet 14,8 tys. lat. Próbki do badań pobrano ze stanowiska zlokalizowanego w rejonie Jeziora Winnemucca, około 60 km na północny wschód od miasta Reno. Wyniki badań opublikowano w bieżącym wydaniu periodyku Journal of Archaeological Science.

Głęboko wyżłobione ryty pokrywają lokalne wapienne głazy. Mamy tu do czynienia z motywami abstrakcyjnymi, jak rowki i okrągłe wgłębienia. Niektóre z motywów łączą się ze sobą, przypominając rodzaj łańcucha. Brak jest zupełnie przedstawień reprezentacyjnych, jak postacie ludzi lub zwierząt.

Badania rozpoczęto od ustalenia czasu, kiedy poziom wód w zlewni Jeziora Winnemucca osiągnął swoją maksymalną wysokość 1207 m n.p.m. Wyschnięte obecnie jezioro, stanowiło w tym czasie jeden zbiornik wodny wraz z dalej zasobnym w wodę Jeziorem Pyramid. Kiedy poziom wód osiągnął swe maksimum, jezioro wystąpiło z brzegów, pozbywając się nadmiaru wody. W tym czasie również głazy, na których obecnie znajdują się petroglify znajdowały się pod wodą, niedostępne do jakichkolwiek zabiegów związanych z tworzeniem sztuki naskalnej. Ryty mogły zatem powstać przed zalaniem lub po ustąpieniu wód.

Kierujący ekipą Larry Benson już wcześniej ustalił, że biała warstwa węglanów w innych rejonach kotliny na elewacji odpowiadającej maksimum poziomu wód w dawnej zlewni Jeziora Winnemucca, pochodzi sprzed 11 tys. lat. Taka sama warstwa węglanów pokryła niektóre z rytów naskalnych u podstawy głazów.

Próbki do badań zostały pobrane z warstwy, w której wyryto petroglify oraz z tej która je pokrywała. Za pomocą datowania radiowęglowego ustalono, że warstwa węglanów pod petroglifami pochodzi sprzed 14,8 tys. lat. Wraz z analizą geochemiczną rdzenia osadów z przyległej zlewni Jeziora Pyramid, wszystko wskazuje na to, że wapienne głazy, na których obecnie znajdujemy ryty naskalne były w tym czasie dwukrotnie wystawione na działanie czynników atmosferycznych. Po raz pierwszy miało to miejsce w okresie 14,8 – 13,2 tys. lat temu, zaś po raz drugi w pomiędzy 11,3 – 10,5 tys. lat temu.

Najstarsze daty jakie uzyskano dla rytów naskalnych pokrywają się czasowo z wiekiem choćby skamieniałych ludzkich koprolitów, odkrytych w jaskiniach Paisley w południowo-centralnej części stanu Oregon. Pozostałości te datowane są na 14,4 tys. lat. Znaleziono tu również szczątki kostne koni oraz wielbłądów, które wyginęły w Ameryce Północnej przed 13 tys. lat.

Najmłodsze daty odpowiadają z kolei znaleziskom z jaskini Spirit, położonej 97 km na wschód od Reno. Przed ponad 70 laty odkryto tu częściowo zmumifikowane szczątki ludzkie, pochowane w płytkim grobie wewnątrz jaskini. Archeolodzy znaleźli również rodzaj futrzanego nakrycia ciała, całun utkany z roślin porastających mokradła oraz mokasyny. Pochówek datowany jest na 10,6 tys. lat.

Zarówno sam tytuł artykułu w branżowym periodyku, jak i rozmaite informacje prasowe określają ryty naskalne z zachodniej Nevady mianem najstarszych, jak do tej pory w Ameryce Północnej. Przewyższają co prawda wiekiem te z Oregonu, których bezpieczne datowanie umożliwiła warstwa pokrywającego je pyłu wulkanicznego po wybuchu wulkanu Mt. Mazama około 6,7 tys. lat temu. Równie „wiekowe” okazują się być ryty naskalne z rejonu pustyni Mojave wraz z pasmem górskim Coso na terenie Kalifornii. Do datowania petroglifów z tego regionu zastosowano metodę kationową (CR) oraz analizę laminacji patyny (VML). Ponadto analizy wykonano w kilku niezależnych laboratoriach. W konsekwencji posiadamy aż 60 dat chronometrycznych. Jest to jeden z najlepiej wydatowanych regionalnych zbiorów sztuki naskalnej na świecie. Najstarsze daty po kalibracji to odpowiednio 16,5 +/- 1,0 tys. lat temu dla motywów reprezentacyjnych i 15,1 +/- 1,6 tys. lat temu dla form abstrakcyjnych. Najmłodsze daty zamykają się w przedziale 300 +/- 100 lat temu. Fenomenem tego miejsca jest fakt, że sztuka naskalna była tu produkowana od późnego plejstocenu po czasy historyczne.

Tekst powstał w oparciu o poniższe źródła

Komunikat prasowy Uniwersytetu Kolorado w Boulder

BENSON, L.V., HATTORI, E., M., SOUTHON, J., ALECK, B. 2013. Dating North America’s oldest petroglyphs, Winnemucca Lake subbasin, Nevada. Journal of Archaeological Science 40 (12): 4466-4476.

WHITLEY, D., S., DORN, R., I. 2010. The Coso Petroglyph Chronology. Pacific Coast Archaeological Society Quarterly 43 (1): 135-157.

Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych. 

Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera! 

Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com