Lasy deszczowe Azji Południowo-Wschodniej pod lupą badaczy

Ludzie ingerowali w środowisko naturalne lasów deszczowych Azji Południowo-Wschodniej już od co najmniej 11 tys. lat – informuje paleoekolog Chris Hunt z Queen’s University w Belfaście. Do tej pory sądzono, że ludzki wpływ na leśne ekosystemy Borneo, Sumatry, Jawy, Tajlandii i Wietnamu był raczej minimalny. Okazuje się jednak, że dziewicze lasy wcale nie są takie dziewicze a ludzie od dawna modyfikowali otaczający ich krajobraz, w celu pozyskania preferowanych pokarmów.

O najnowszych ustaleniach można przeczytać w bieżącym wydaniu Journal of Archaeological Science. Publikacja stanowi podsumowanie 15 lat badań terenowych, prowadzonych przez dr Hunt’a.

Lasy deszczowe to „niewdzięczny” teren badań dla archeologa. Niezwykle trudno natrafić tu na ślady ludzkiej obecności, stosując tradycyjne metody badawcze.

Historię ludzkiej ingerencji w lasy deszczowe opowiadają próbki pyłków, poddane specjalistycznym badaniom. Dzięki nim wiemy, że na terenie pogórza Kelabit na Borneo ludzie wypalali lasy aby oczyścić teren pod preferowane uprawy. Próbki pyłków z dużą zawartością węgla drzewnego pochodzą już sprzed 6,5 tys. lat. O intencjonalnym wypalaniu świadczy choćby to, że po oczyszczeniu terenu pojawiły się na nim drzewa owocowe. Po przypadkowym, występującym naturalnie pożarze, pojawia się zupełnie inny typ roślinności.

Inny ciekawy przykład stanowi pochodząca z Nowej Gwinei palma sagowa, która za pośrednictwem ludzi zawędrowała na wybrzeża Borneo. Zanim je posadzono, nasiona przepłynęły wraz z ludźmi ponad 2,2 kilometrów aby co najmniej 10 tys. lat temu pojawić się na wybrzeżu Borneo. Palma sagowa stanowi więc jeden z najwcześniejszych importów.

Początki rolnictwa na terenach Azji Południowo-Wschodniej łączy się z migracją kultywujących ryż Austronezyjczyków z terenów Tajwanu około 5 tys. lat temu. Obecne ustalenia sugerują, że należy wziąć również pod uwagę inny scenariusz. Zdaniem autorów publikacji dość licznie zarejestrowane ślady ludzkiej ingerencji w ekosystem lasów deszczowych we wczesnym holocenie, mogły mieć swój udział w zapoczątkowaniu kompleksowej produkcji żywności w tym rejonie świata. Nowinki nie zastępowały, ale towarzyszyły dawnym strategiom pozyskiwania żywności.

Tekst powstał w oparciu o poniższe źródła

Komunikat prasowy Queen’s University

HUNT, C.O, RABETT, R.J. 2013. Holocene landscape intervention and plant food production strategies in island and mainland Southeast Asia. Journal of Archaeological Science, 28/12/2013

Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych. 

Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera! 

Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com