Mes Aynak. Fot. Jerome Starkey. <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/deed.en">Creative Commons</a>
W maju 2010 roku rozpoczęły się ratownicze prace wykopaliskowe w Mes Aynak, gdzie odkryto buddyjski kompleks klasztorny, którego początki sięgają I w n.e., czyli czasów Imperium Kuszanów. Większość pozostałości pochodzi jednak z IV i V stulecia.
Stanowisko zwane Tepe Kafiriat położone jest na południe od Kabulu na terenie porzuconej przez Sowietów kopalni miedzi w prowincji Logar. Stanowi ona drugą co do wielkości nie eksploatowaną kopalnię miedzi na świecie. China Metallurgical Group Corp wygrała w 2007 roku kontrakt na eksploatację złóż w Mes Aynak. Jest to największa chińska inwestycja w Afganistanie sięgająca 3,5 miliarda dolarów. Rząd Afganistanu liczy z kolei na dochód w granicach 1,2 miliarda dolarów rocznie. Sytuacja skomplikowała się kiedy w 2010 roku archeolodzy odkryli zaledwie 800 metrów od kopalni, pozostałości kompleksu klasztornego, z czasów Królestwa Gandhary.
Korporacja dała archeologom 3 lata na przeprowadzenie ratowniczych badań wykopaliskowych. Zdaniem amerykańskiej archeolog Laury Tedesco, stanowisko jest tak potężne, że wymaga raczej regularnej kampanii wykopaliskowej przewidzianej na 10 lat. Ponadto grupa badaczy złożona z 15 afgańskich i 3 francuskich archeologów wraz z niewielką grupą robotników jest stanowczo za mała na potrzeby tak kompleksowego stanowiska. Archeolodzy ścigają się z czasem, próbując uratować jak najwięcej z tego jednego z najważniejszych buddyjskich stanowisk, ulokowanych wzdłuż Jedwabnego Szlaku, łączącego Azję z Bliskim Wschodem. Mes Aynak należy również obok takich miejsc jak Bamiyan czy Hadda, do największych stanowisk buddyjskich na terenie Afganistanu.
Początki Mes Aynak sięgają czasów Imperium Kuszanów, którzy odegrali witalną rolę w rozpowszechnieniu buddyzmu na terenie Azji Centralnej. Sztuka buddyjska w wydaniu propagowanej przez Kuszanów szkoły Gandhary wykazuje wpływy hellenistyczne w formie i stylistyce. W III i IV stuleciu n.e. Kuszanie ulegli potędze Imperium Sasanidów. Mimo, że znaczenie Jedwabnego Szlaku nieznacznie się zmniejszyło, niezwykła sztuka i architektura Gandhary rozwijały się nieprzerwanie. Z tego właśnie okresu pochodzi wiele zabytków z Mes Aynak.
Artykuł na podstawie komunikatów prasowych The Wall Street Journal, The Washington Times, Guardian, Global Heritage Found, Penn Museum Blog
Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych.
Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera!
Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com
