Zmiany klimatyczne dotkliwie doświadczają wybrzeże Alaski. Linia brzegowa kurczy się, osuwając do morza. Zabiera ze sobą wszelkie pozostałości archeologiczne. Wzrastające temperatury roztapiają wieczną zmarzlinę i eksponują artefakty na działanie czynników środowiskowych. Przedmioty z drewna, włókien roślinnych i tkaniny mogą takich zmian nie przetrwać. Mimo, że przeleżały w ziemi setki lat w nienaruszonym stanie, teraz poddane działaniu czynników atmosferycznych, niszczeją z dnia na dzień.
Jednym z takich zagrożonych zniknięciem miejsc jest stanowisko Nunalleq w pobliżu eskimoskiej osady Quinhagak na Alasce. Ratownicze badania archeologiczne rozpoczęły się w 2009. Prowadzą je archeolodzy z Uniwersytetu Aberdeen. Przybyli na prośbę lokalnej społeczności Eskimosów Yupik, zaniepokojonych znikającą linią brzegową. W chwili obecnej znaleziska są liczone w tysiącach. Odkryto tu liczne przedmioty z drewna, jak choćby maski ceremonialne, rzeźby kościane a nawet ludzkie włosy. Wszystko zachowało się w tak dobrym stanie tylko dzięki wiecznej zmarzlinie.
Archeolodzy z Uniwersytetu w Aberdeen wraz z lokalną społecznością z Quinhagak, zainicjowali projekt archeologiczny Nunalleq, którego celem jest ocalenie pozostałych stanowisk, ulokowanych wzdłuż linii brzegowej Morza Beringa. Ze względu na stale podnoszący się poziom wody, one również mogą niedługo zostać zabrane przez morze. „Odkąd rozpoczęliśmy prace w 2009 r., linia brzegowa skurczyła się o 10 m” – informuje kierujący badaniami dr Rick Knecht.
Od samego początku badania zapowiadały się obiecująco. W ciągu zaledwie kilku godzin prac, archeolodzy zlokalizowali osadę sprzed 700 lat. Pierwszym artefaktem, jaki wydobyli na powierzchnię była drewniana figurka/lalka z zachowanymi śladami oryginalnej farby. Obecnie podobnych znalezisk jest ponad sześćdziesiąt.
Stanowisko było zamieszkiwane w okresie 1300 – 1650 n.e. W tym czasie, tuż po 1400 n.e., klimat uległ ochłodzeniu. Okres ten określa się mianem Małej Epoki Lodowcowej. Archeolodzy oprócz analizy sposobu życia dawnej ludności Nunalleq, mają również wgląd w zagadnienie zmian klimatycznych oraz sposobów, w jaki przodkowie obecnych rdzennych mieszkańców radzili sobie z tymi zmianami.
Na stanowisku znaleziono także ludzkie włosy, których próbki poddano analizie w oparciu o izotopy stałe. Jak do tej pory ustalono, że w początkowej fazie funkcjonowania osady, dieta ludności składała się głównie z ryb, z przewagą łososia, karibu oraz ssaków morskich. Dieta, pomimo dużej sezonowości dzikich pokarmów dostępnych w okolicy, była dość monotonna i brak przesłanek aby zmieniała się dość istotnie w ciągu roku. Wskazuje to również na zwyczaj przechowywania nadwyżek pokarmów w postaci zapasów. W tej chwili, jak informuje dr. Kate Britton, badacze chcą spojrzeć na dietę ludności Nunalleq z okresu Małej Epoki Lodowcowej.
Projekt archeologiczny uzyskał niedawno wsparcie w postaci grantu, ufundowanego przez Arts & Humanities Research Council. Dzięki zastrzykowi finansowemu archeolodzy będą mogli kontynuować badania. Jest to o tyle istotne, że region zamieszkiwany przez Eskimosów Yupik, nadal stanowi białą plamę na archeologicznej mapie Alaski. ” To tak naprawdę nasze pierwsze spojrzenie na życie Eskimosów Yupik sprzed kontaktu. Było kompletnym objawieniem zarówno dla naukowców, jak i lokalnej rdzennej ludności” – informuje dr Knecht. „Istnieje wiele stanowisk podobnych do Nunalleq, do których nie możemy się udać lub jeszcze ich nie zlokalizowaliśmy. Część grantu jest przeznaczona na badania powierzchniowe, w celu identyfikacji innych stanowisk oraz szkolenie lokalnych mieszkańców, aby sami mogli podejmować kroki w celu ochrony artefaktów i rejestrować nowe stanowiska w przyszłości” – podsumowuje archeolog.
Tekst powstał w oparciu o komunikat prasowy Uniwersytetu Aberdeen
Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych.
Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera!
Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com
