Równina aluwialna Pantanal w Brazylii. Fot. Alicia Yo. <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.en">Creative Commons</a>

Przemierzając brazylijskie lasy, leżące na styku równiny aluwialnej Pantanal oraz porośniętego sawanną ekoregionu Cerrado, badacze z Wildlife Conservation Society (WCS) natrafili na nieznane dotąd malowidła naskalne. Odkrycia dokonano w 2009 kiedy to grupa naukowców tropiła pekari białobrode, prowadząc badania na temat tamtejszego środowiska naturalnego. Niedawno na łamach periodyku Revista Clio Arqueológica ukazał się artykuł podsumowujący studia nad odkrytymi malowidłami. „Ponieważ często pracujemy w odległych miejscach, czasami dokonujemy zaskakujących odkryć. Tym razem jest to odkrycie ważne dla naszego zrozumienia historii kulturowej regionu” – informuje prowadząca badania dr Alexine Keuroghlian.

Malowidła zlokalizowano w środkowo-północnej części brazylijskiego stanu Mato Grosso do Sul w pobliżu Taboco. Podążając za pekari, badacze dotarli do okolicy zdominowanej przez formacje piaskowca. Rysunki  znajdowały się na ścianach jaskiń i schronisk skalnych w pobliżu źródeł wody.

 

Równina aluwialna Pantanal w Brazylii. Fot. Alicia Yo. Creative Commons
Równina aluwialna Pantanal w Brazylii. Fot. Alicia Yo. Creative Commons

 

Tuż po odkryciu naukowcy skontaktowali się z regionalnym specjalistą zajmującym się sztuką naskalną – Rodrigo Luiz Simas de Aguiar. To właśnie on i archeolog Keny Marques Lima ustalili, że malowidła mogą mieć od 4 do 10 tys. lat. Ich wykonanie przypisują zaś lokalnym społecznościom łowiecko-zbierackim, użytkującym w przeszłości ten region.

Malowidła są najczęściej jednokolorowe a kolorem dominującym jest biel. Dużo rzadziej mamy do czynienia z przedstawieniami wielokolorowymi. Pod względem stylistyki przedstawienia wydają się przynależeć do trzech tradycji sztuki naskalnej, a mianowicie Agreste (strefa przejściowa pomiędzy obszarem leśnym a bardziej suchymi terenami w północno-wschodniej Brazylii), Nordeste (północno-wschodnia Brazylia) oraz Planalto (centralna Wyżyna Brazylijska). Zdaniem badaczy to duże zróżnicowanie stylistyczne wzbogaca nasze rozumienie sztuki naskalnej w centralno-północnym rejonie Mato Grosso do Sul o całkiem nowe warianty, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę strefę przejściową pomiędzy pogórzem a rozległą równiną Pantanal.

 

Rzeka Preto w Parku NarodowymChapada dos Veadeiros w stanie Goiás (Ekoregion Cerrado). Fot. Marina Campos Vinhal. Creative Commons
Rzeka Preto w Parku NarodowymChapada dos Veadeiros w stanie Goiás (Ekoregion Cerrado). Fot. Marina Campos Vinhal. Creative Commons

 

Repertuar motywów to przede wszystkim figury zwierząt, t.j. pancerniki, jelenie, kotowate, ptaki oraz gady. Spotykamy również postacie ludzkie oraz rozmaite motywy abstrakcyjne. Zadziwiający jest fakt, że główny temat badań terenowych podjętych przez Wildlife Conservation Society czyli pekari, wydają się być nieobecne wśród odkrytych malowideł.  

„Odkrycia rysunków naskalnych podkreślają znaczenie ochrony ekosystemów Cerrado i Pantanal, zarówno dla ich dziedzictwa kulturowego, jak i przyrodniczego” – informuje Julie Kunen, dyrektor WCS Latin America and the Caribbean. „Mamy nadzieję na współpracę z lokalnymi właścicielami ziemi w celu ochrony odkrytych stanowisk i otaczających je lasów, tak aby dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze przedstawione na rysunkach zachować dla przyszłych pokoleń” – dodaje  dr Kunen.

Archeolodzy planują podjęcie sondażowych badań wykopaliskowych na stanowiskach oraz prób datowania malowideł. Liczą, że efektem tych prac będzie lepsze rozumienie sztuki naskalnej regionu.

Tekst powstał w oparciu o poniższe źródła

Komunikat prasowy Wildlife Conservation Society

Rodrigo Luiz Simas de Aguiar, Keny Marques Lima. 2012. Quantos Estilos Pode Haver em um Mesmo Complexo Rupestre? Considerações Acerca das Pinturas Rupestres do Distrito de Taboco, Município de Corginho (MS). Revista Clio Arqueológica 27 (1).

 

Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych. 

Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera

Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com