Zamek Montezumy, Arizona
Przemiany sieci społecznych w późnym okresie przed-hiszpańskim to temat jaki podjęła niedawno antropolog Barbara Mills z Uniwersytetu Arizony. Mills współpracowała również z badaczami skupionymi wokół organizacji Archaeology Southwest z siedzibą w Tucson w Arizonie. Głównym pytaniem jakie postawili sobie badacze było ustalenie czy kultura materialna może wskazać na przemiany wewnątrz sieci społecznych w tym istotnym okresie, kiedy miały miejsce tak intensywne zmiany demograficzne, włączając w to migrację na dalekie dystanse oraz gromadzenie się populacji w większych osiedlach. Z drugiej strony badania miały również pokazać jak analiza sieci społecznych może zostać zastosowana do określonej bazy zabytków aby zilustrować zmiany w strukturze sieci na przestrzeni czasu. Jej analiza objęła przeszło 800 tys. malowanej ceramiki oraz ponad 4800 przedmiotów z obsydianu. Zabytki pochodziły z co najmniej 700 stanowisk archeologicznych z Południowego Zachodu USA, zwłaszcza współczesnych stanów Arizony i Nowego Meksyku. Przeprowadzenie zakrojonych na tak szeroką skalę badań było możliwe dzięki grantowi od National Science Foundation.
Wnikliwa analiza wskazała na dramatyczne zmiany w sieciach społecznych na Południowym Zachodzie na przestrzeni 250 lat w okresie 1200 – 1450 n.e. Badacze zauważyli bowiem, że podczas gdy olbrzymie sieci społeczne w południowej części Południowego Zachodu wzrastały a następnie upadły, to te z północnej części stały się bardziej rozdrobnione ale przetrwały w czasie.
Kolejnym ważnym spostrzeżeniem było to, że wczesne sieci społeczne nie wydają się być tak bardzo ograniczone przez odległości między poszczególnymi osiedlami ludzkimi, jak nam się wcześniej wydawało. Badacze odkryli bowiem, że podobne typy malowanej ceramiki były tworzone i używane w osadach odległych od siebie nawet o 250 km. Wskazuje to, że mieszkańcy utrzymywali relacje na stosunkowo dużych dystansach geograficznych. Nie zrażało ich nawet to, że w tym czasie jedynym środkiem transportu było… piesze chodzenie.
„Ludzie tworzyli, używali i odrzucali bardzo podobne rodzaje artefaktów na tych rozległych przestrzeniach, co oznacza, że wiele z ich codziennych praktyk było bardzo podobnych'” zauważyła Mills. „Nie jest to dzieło przypadku a raczej wynik interakcji i to interakcji, gdzie nie jest to tylko prosta wymiana, ale gdzie ludzie uczą się, jak zrobić, wykorzystać oraz w końcu odrzucić różne rodzaje ceramiki” – dodaje Barbara Mills. Jej zdaniem jest to odkrycie niezwykle „szokujące”, że kontakty podtrzymywano na tak dużych odległościach, jako że informacje tak naprawdę rozprzestrzeniały się wraz z pieszo przemieszczającymi się ludźmi.
„Naukowcy zajmujący się sieciami społecznymi zwykle podkreślają, jak bardzo te sieci są ze sobą połączone albo mówią o tzw efekcie „małego świata” (small-world effect). Nasze badania udowodniły, że nie zawsze tak się dzieje. Zauważyliśmy bowiem, że na poziomie sieci społecznych mamy na przestrzeni czasu do czynienia z cyklami wzrostu i upadku.” – podkreśla antropolog Barbara Mills.
Badacze podkreślają, że zbudowali bazę do dalszych analiz. W przyszłości zamierzają zastosować ją do znacznie starszych sieci społecznych, sięgających nawet 400 lat wcześniej niż te, którymi zajęli się w pierwszej kolejności. Jak dodają, zastosowanie formalnej analizy sieci społecznych, koncentrującej się na relacjach pomiędzy takimi ogniwami jak osoby, gospodarstwa domowe lub całe osiedla, jest stosunkowo nowe w dziedzinie archeologii. Ta bowiem tradycyjnie bardziej koncentruje się na konkretnych ich atrybutach takich jak choćby rozmiar czy funkcja.
Tekst na podstawie komunikatu prasowego Uniwersytetu Arizony
Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych.
Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera!
Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com
