Archeologiczne podsumowanie ostatnich podróży

Ostatnie dwa lata obfitowały w liczne podróże, zarówno te dalekie, jak i te bliskie. Udało mi się zrealizować kilka ważnych archeologicznych marzeń, choć wiele jeszcze przede mną. W pogoni za nimi podróżowałam wzdłuż i wszerz Ameryki Południowej, od Peru, przez Kolumbię, Brazylię, Paragwaj i Argentynę, aż w końcu postawiłam stopy z powrotem w Europie, zahaczając o Portugalię. Poniżej prezentuję fotograficzne podsumowanie moich ostatnich archeologicznych podróży.

Ruiny na płaskowyżu Marcahuasi, San Pedro de Casta, Peru

Kontrowersyjne i jak dotąd nie przebadane w pełni ruiny, rozrzucone na rozległym płaskowyżu, mogą jak postulują niektórzy badacze sięgać czasów przed-inkaskich.

Położone na wysokości 3400 m n.p.m Chavin de Huantar w Peru

Historia miasta, pełniącego rolę centrum ceremonialno-administracyjnego, sięga 1200 p.n.e. Centrum wraz z plazą, zamkiem i zabudowaniami świątynnymi zajmuje 6 hektarów. Dominuje tu ornamentyka zoomorficzna, a przede wszystkim przedstawienia jaguarów. Jednym z najbardziej charakterystycznych motywów jest kompozycja przedstawiająca koci pysk z kłami oraz węże i figury geometryczne.

Huaca de la Luna i Huaca del Sol, Peru

Do zwiedzania udostępniona jest tylko piramida księżyca (Huaca de la Luna). Piramidę słońca (Huaca del Sol), która jest zdecydowanie większa, można oglądać jedynie z oddali. Są to jedne z najważniejszych stanowisk kultury Moche (100-800 n.e.). W czasach swej świetności piramidę księżyca zdobiły barwne murale, wykonane w kolorach czarnym, czerwonym, błękitnym i żółtym.

Ruiny Chan Chan, Peru

To potężne centrum administracyjno−religijne związane jest z kulturą Chimu (850−1470 n.e.). Chan Chan było stolicą królestwa Chimú, rozwijającego się na terenach zajmowanych wcześniej przez kulturę Moche. Wybudowane w całości z cegły adobe, miasto mogło zamieszkiwać nawet 30 tys. mieszkańców. Jest jednym z największych, jeśli nie największym, z założeń tego typu w Ameryce Południowej. Ulokowane w dolinie Moche, zajmuje powierzchnię 20 km².

Ruiny Túcume, Peru

Jedno z najważniejszych centrów regionalnych dla rozwijających się w regionie kultur Lambayeque/Sican oraz Chimú.

Nekropolia w Otuzco, Peru

Historia wykutych w skałach nisz i grobowców sięga co najmniej 600 lat. Nekropolia jest ulokowana w pobliżu miasta Cajamarca.

Twierdza „ludzi chmur” Kuélap, Peru

O twierdzy Kuélap śmiało można powiedzieć, że jest Machu Picchu północy. W pewien sposób przypomina je rozmachem, wielkością, monumentalną architekturą oraz położeniem. Kamienne konstrukcje Kuélap wzniesiono jednak o kilkaset metrów wyżej niż Machu Picchu, bo aż na 3000 m n.p.m. Otoczona sięgającym na wysokość od 10 m do 19 m murem zabudowa, ulokowana jest na szczycie górskiego grzbietu, pośród wiszących nisko chmur, spowijających miasto niczym mgła. Kuélap jest związana z kulturą Chachapoyas, która rozwijała się w latach 800−1470 n.e. Lud ten został podbity przez Inków tuż przed przybyciem Hiszpanów. Odkryta w 1843 r. twierdza Kuélap jest najbardziej reprezentacyjnym ze stanowisk kultury Chachapoyas.

Sarkofagi z Karajia, Peru

Wykonane z gliny i malowane sarkofagi związane są z kulturą Chachapoyas. Pochodzą najprawdopodobniej z XV stulecia.

Machu Picchu, Peru

Jeden z siedmiu cudów świata, położony jest na wysokości 2430 m n.p.m. XV-wieczna inkaska cytadela, górująca nad Świętą Doliną Inków w Andach peruwiańskich.

Geoglify z pustyni Nazca, Peru

Pokaźnych rozmiarów linie, wzory geometryczne i motywy reprezentacyjne związane są z kulturą Nazca, rozwijającą się w okresie 200 – 700 n.e.

San Agustín, Kolumbia

Stanowisko ulokowane w południowej części kraju, na górzystych, aczkolwiek łagodnych stokach południowo-zachodnich Andów, jest jednym z największych tego typu kompleksów monumentalnej, megalitycznej architektury w Ameryce Południowej. Potężne kopce grobowe, megalityczne groby, pokaźnych rozmiarów posągi powstawały na przestrzeni długiego odcinka czasu pomiędzy 1-1350 n.e. Nekropolia stanowiła również centrum pielgrzymkowe, gdzie spoczywały prochy przodków. Było to miejsce obdarzone mocą, a przez swoją kompleksowość do dziś świadczy o politycznej centralizacji regionu w odległej przeszłości.

Muzeum Złota (Museo del Oro) w Bogocie, Kolumbia

Jest to jedno z największych i najbogatszych muzeów dedykowanych sztuce złotniczej na świecie. Na ekspozycji prezentowane są przedmioty, wykonane przez prekolumbijskie kultury (Tairona, Quimbaya, Tolima, Calima, Sinú i Muisca-Chibcha) rozwijające się na terytorium dzisiejszej Kolumbii.

Serra da Capivara, Piauí, Brazylia

Jedna z najważniejszych na świecie koncentracji stanowisk archeologicznych, łącznie ze słynnym Pedra Furada. Znajduje się tu ponad 900 stanowisk archeologicznych, ze zdecydowaną przewagą tych ze sztuką naskalną (ponad 650). Pierwsze badania terenowe przeprowadziła brazylijsko-francuska misja archeologiczna w latach 70-tych XX w. Z kolei pierwsze ustalenia pojawiły się w 1986 po publikacji autorstwa brazylijskiej archeolog Niède Guidon. Wywołały one szok i liczne kontrowersje. Przyczyną było datowanie, sięgające nawet 40 tys lat. Bezpieczne datowanie, wpasowujące się w teorię „Clovis First”, oscyluje w granicach 10-11 tys. lat temu. Jednak wielu badaczy skłania się obecnie ku możliwości umiejscowienia malowideł z Serra da Capivara w granicach 20 tys. lat.

La Santísima Trinidad de Paraná, Paragwaj

Misja jezuicka La Santísima Trinidad de Paraná w Paragwaju, to jeden z najlepiej zachowanych kompleksów architektonicznych tego typu. Oprócz budowli czysto sakralnych, w skład zespołu wchodziły również zabudowania świeckie w obrębie osady, zamieszkałej przez lokalną ludność Guarani. La Santísima Trinidad de Paraná powstała dość późno bo dopiero w 1706 r. Jednak od razu stała się swoistym centrum, czy też stolicą znajdującego się pod panowaniem hiszpańskim regionu Guayrá. Obejmował on tereny współczesnego Paragwaju oraz brazylijski stan Paraná. Kompleks architektoniczny zajmuje obszar 8 hektarów i w szczytowym momencie rozwoju mogło go zamieszkiwać nawet 5 tys. osób.

Cueva de las Manos, Argentyna

To unikatowy w skali świata zespół sztuki naskalnej, powstały w okresie między 13,5 a 9,5 tys. lat temu. Swą nazwę (Jaskinia Rąk) zawdzięcza licznym wizerunkom dłoni. Poza dłońmi obecne są również przedstawienia zwierząt, głównie występujących nadal w tym regionie gwanako, a także “sceny polowań”. Pierwsze badania archeologiczne przeprowadzono w latach 70-tych XX w. W trakcie sondażowych badań archeologicznych natrafiono na kościane artefakty przypominające rurki, za pomocą których z dużym prawdopodobieństwem rozpylano farbę. Produkcja sztuki naskalnej była kontynuowana na przestrzeni kilku tysięcy lat. Stworzono sekwencję stylistyczną obejmującą okres co najmniej 8 tys. lat.

Prehistoryczna sztuka naskalna z Foz Côa, Portugalia

Sztukę naskalną w dolinie Côa odkryto stosunkowo niedawno, bo dopiero w latach 90-tych XX wieku. Wszystko przez projekt budowy tamy, związanej z powstającą w okolicy elektrownią wodną. Od 1998 znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Dolina Côa jest miejscem unikatowym nie tylko w skali europejskiej, ale i globalnej. To jedyne tego typu miejsce z nadal dobrze zachowanymi rytami naskalnymi na otwartym przestrzeni, których korzenie sięgają górnego paleolitu, co najmniej 22 tys lat p.n.e. Obecnie zlokalizowano ponad 300 stanowisk, które zawierają tysiące pojedynczych przedstawień. Do zwiedzania dostępne są jedynie 3 stanowiska: Canada do Inferno, Ribeira de Piscos oraz Penascosa.

Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych.

Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera!