Miejscem gdzie po raz pierwszy zaczęto uprawiać paprykę chili, mógł być rejon środkowo-wschodniego Meksyku. Do takich wniosków doszła grupa badaczy, analizując dane z zakresu genetyki, archeologii, lingwistyki oraz ekologii. O wynikach badań można przeczytać w jednym z kwietniowych wydań periodyku Proceedings of the National Academy of Sciences.

„Ustalenie pochodzenia papryki chili nie jest tylko ćwiczeniem akademickim. Identyfikując pochodzenie udomowionych roślin, możemy lepiej zrozumieć ewolucją genetyczną tych gatunków oraz genezę rolnictwa (…)” – wyjaśnia główny autor raportu Paul Gepts, biolog z Uniwersytetu Kalifornii w Davis.

Pęki chili z Nowego Meksyku
Pęki chili z Nowego Meksyku

Od dawna wiadomo, że paprykę chili udomowiono w Centralnej i Południowej Ameryce. Badacze skupili się jednak na zidentyfikowaniu tzw. hotspot, gdzie pojawiły się pierwsze uprawy Capsicum annuum, najbardziej popularnego gatunku papryki.

Przeanalizowano materiał genetyczny z pobranych próbek dzikich i uprawnych papryk chili. Pod lupę trafiły także znaleziska archeologiczne.  W dalszej kolejności wzięto pod uwagę prognozy ekologiczne, które pomogły ustalić  gdzie klimat w przeszłości był najbardziej odpowiedni dla upraw. Na końcu zaś badacze przyjrzeli się nawet starożytnemu słownictwu, szukając słów odnoszących się do papryki chili.

Choć materiał genetyczny wskazywał, że miejscem gdzie po raz pierwszy udomowiono Capsicum annuum był północno-wschodni rejon Meksyku, to dane archeologiczne, ekologiczne i lingwistyczne skłaniały się raczej ku obszarom bardziej na południe, ku środkowo-wschodniej części tego kraju.

Naczynia z Chiapa de Corzo w południowym Meksyku ze śladami użycia chili (400 p.n.e - 300 n.e.) © Roberto Lopez, Emiliano Gallaga Murrieta (Wikimedia)
Naczynia z Chiapa de Corzo w południowym Meksyku ze śladami użycia chili (400 p.n.e – 300 n.e.). Fot. Roberto Lopez, Emiliano Gallaga Murrieta. Creative Commons

Okazuje się jednak, że projekt ma również swoje słabe strony. Badacze wzięli bowiem pod uwagę jedynie dwa stanowiska na archeologicznej mapie dystrybucji Capsicum annuum. Pierwsze z nich to Jaskinia Romero w meksykańskim stanie Tamaulipas. Drugie to Jaskinia Coxcatlán w stanie Puebla. Oba datowane są na 7 do 9 tys. lat. Zdaniem archeolog Christine Hastorf z Uniwersytetu Kalifornii w Berkeley to może być za mało aby móc ustalić miejsce domestykacji papryki chili. Według niej interesujące jest to, co mówi materiał genetyczny, wskazujący północno-wschodni rejon Meksyku, jako obszar gdzie rozpoczęła się uprawa chili. Wysuszone papryki chili z łatwością mogły być transportowane dalej na południe.

Kwestię początków udomowienia chili, komplikuje również fakt, że są jeszcze cztery odmiany Capsicum, pochodzące z Ameryki Południowej, i które mogły zostać udomowione wcześniej niż odmiana z Meksyku. Niedługo ukaże się publikacja na temat stanowiska Huaca Prieta w Peru, której autorką jest Christine Hastorf. Archeolodzy natrafili tu na ślady owych czterech odmian chili. Wiele wskazuje na to, że zostały udomowione na terenie Andów lub we wschodniej Amazonii, skąd 7 tys. lat temu dotarły właśnie do Huaca Prieta.

Tekst powstał w oparciu o poniższe źródła

Komunikat prasowy Live Science

KRAFT, K.H., BROWN, C.H., NABHAN, G.P., LEUDELING, E., de JESUS LUNA RUIZ, J., d’ECKENBRUGGE, G.C., HIJMANS, R.J., GEPTS, P. Multiple lines of evidence for the origin of domesticated chili pepper, Capsicum annuum, in Mexico.  April 21, 2014. DOI10.1073/pnas.1308933111.

Spodobał Ci się ten wpis? Podziel się nim ze znajomymi, udostępniając w serwisach społecznościowych. 

Jeśli podoba Ci się tematyka bloga, sposób w jaki piszę i jak łączę pasję do archeologii z podróżami, polub Archeopasję na facebooku. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera

Jeśli masz pytania dotyczące tematów poruszanych na blogu napisz do mnie archeopasja@gmail.com